یکی از مدارک مهم برای خرید اقساطی، چک صیادی است. اما این چک چیست و چه کاربردهایی دارد؟
معرفی انواع چک
چک یکی از خدمات بانکی است که برای تضمین معامله‌های بزرگ استفاده می‌شود. چک‌ها با توجه به کاربردشان انواع مختلفی دارند. چک بانکی عادی، چک تایید شده، چک تضمین شده، چک رمزدار، چک مسافرتی و چک صیادی انواع چک بانکی هستند. چک تایید شده و تضمین شده ضمانت اجرایی بیشتری دارند. چک مسافرتی برای سفرهای خارجی استفاده می‌شود و چک صیادی هم به عنوان ضمانت خرید قسطی ارائه می‌شود. در ادامه، هر کدام از انواع دسته چک و کاربردهای چک را توضیح می‌دهیم.
چک بانکی عادی
رایج‌ترین چک بانکی، چک عادی است و به صاحبان حساب‌های جاری داده می‌شود. اگر در بانک حساب جاری دارید، می‌توانید از همان بانک، چک عادی بگیرید و از آن در معامله‌ها استفاده کنید. یعنی شما به یک نفر چک عادی می‌دهید و آن شخص می‌تواند از حسابتان پول برداشت کند.
نکته مهم در این نوع چک، شخص گیرنده یا حامل چک است. اگر چک را در وجه حامل بنویسید، هر شخصی می‌تواند چک را به بانک ببرد و نقد کند. به‌علاوه، نقد شدن چک بانکی عادی تضمینی ندارد. یعنی اگر در حساب شما یا شخص صادرکننده چک به اندازه مبلغ صادرشده، پول نباشد، گیرنده چک پولی دریافت نمی‌کند.
در این شرایط، گیرنده چک می‌تواند بعد از ۲ ماه چک را برگشت بزند و گواهی عدم پرداخت را از بانک بگیرد. به‌علاوه، در صورتی‌که صادرکننده چک، پول را به حسابش واریز نکند، ممکن است کار به شکایت هم بکشد.
چک صیادی چیست؟
چک صیادی یکی از جدیدترین انواع چک است و امنیت و ضمانت اجرایی بیشتری دارد. صدور چک صیادی فقط توسط بانک مرکزی انجام می‌شود. به‌علاوه، همه چک‌های صیادی باید در سامانه صیاد ثبت شوند. این قوانین، امنیت چک صیادی را تا حد زیادی افزایش می‌دهد، بنابراین بسیاری از فروشگاه‌ها و سایت‌های خرید اقساطی از چک صیادی برای انجام معامله‌ها استفاده می‌کنند.
چک صیادی از سال ۱۴۰۰ جایگزین دسته چک‌های قدیمی شده است. مهم‌ترین ویژگی چک صیادی، کد یکتای ۱۶ رقمی آن است که به شما اجازه می‌دهد آن را در سامانه صیاد ثبت کنید یا استعلام بگیرید. برخلاف انواع دسته چک قدیمی، چک صیادی اعتبار تضمینی دارد.
تا قبل از سال ۱۴۰۰، عموم مردم می‌توانستند از بانک دسته چک بگیرند و سوابق بانکی آن‌ها بررسی نمی‌شد. به‌علاوه، احتمال برگشت زدن چک هم وجود داشت. اما متقاضی چک صیادی باید حداقل ۲ سال حساب بانکی فعال داشته باشد. همچنین، بانک هم نقشی در صدور دسته چک ندارد و چک صیادی به طور مستقیم از بانک مرکزی صادر می‌شود. به‌علاوه، اگر کسی چک برگشتی داشته باشد، باید اول مشکل اعتبار بانکی‌اش را حل کند، بعد چک صیادی بگیرد.
کاربردهای چک صیادی
یکی از مهم‌ترین کاربرد چک صیادی، استفاده از آن در خرید اقساطی است. شما برای خرید قسطی در طلاینو به این نوع چک احتیاج دارید. در واقع، چک صیادی نقش ضمانت را بازی می‌کند.
راهنمای ثبت چک صیادی
برای استفاده از چک صیادی، باید آن را در سامانه صیاد ثبت کنید. برای ثبت چک صیادی، می‌توانید از اپلیکیشن‌های تاپ، آپ و اپلیکیشن‌های اختصاصی بانک‌ها استفاده کنید. برای این کار، آخرین نسخه اپلیکیشن آپ و تاپ را دانلود کنید. در اپلیکیشن تاپ، روی گزینه سامانه چک صیاد کلیک کنید و در اپلیکیشن آپ سراغ دکمه ثبت چک صیادی بروید. بعد از کلیک روی این گزینه‌ها باید شناسه ۱۶ رقمی روی چک را وارد کنید.
در مرحله بعد، باید اطلاعات بانکی مثل شماره کارت، رمز دوم، CVV2 و تاریخ انقضای کارتتان را وارد کنید. در نهایت، چک صیادی شما ثبت می‌شود. مراحل ثبت چک صیادی در همه سامانه‌های مجازی بانک‌ها و سامانه چک صیادی مشابه است. نکته مهم این است که شناسه ۱۶ رقمی روی چک را به درستی وارد کنید.
راهنمای پر کردن چک صیادی
برای پر کردن چک صیادی به تاریخ، شناسه ملی و نام شرکت اعتباردهنده دقت کنید. امضاهای روی چک باید مشابه امضای ثبت‌شده شما در بانک باشد. در صورتی‌که بخواهید مبلغ و تاریخ چک را تغییر دهید، باید چک جدیدی ارائه کنید.
هنگام نوشتن تاریخ روی چک صیادی، به نحوه نگارش خط تیره بین اعداد توجه کنید. روی چک باید تاریخ را به حروف هم بنویسید. در قسمت تاریخ به حروف، از نوشتن عدد خودداری کنید. همه اعداد و حروف روی چک باید به فارسی نوشته شوند. هنگام نوشتن رقم‌ها، صفر را به صورت دایره توخالی بنویسید. نکته آخر اینکه دقت و خوانایی را در همه مراحل پر کردن چک صیادی رعایت کنید.
چک تایید شده چیست؟
یکی از انواع چک بانکی، چک تایید شده است که آن را به عنوان چک بانکی معتبر هم می‌شناسند. اگر چک تایید شده صادر کنید، بانک مبلغ چک را در حسابتان مسدود می‌کند. با این کار، گیرنده چک از نقد شدن مطمئن می‌شود. بنابراین صدور چک تایید شده به مبلغ پول در حساب شما بستگی دارد. اگر به اندازه مبلغ چک در حسابتان پول داشته باشید، بانک مبلغ آن را مسدود می‌کند و اجازه صدور چک را به شما می‌دهد. در غیر این صورت، چک تایید نمی‌شود و امکان صدور چک هم وجود ندارد.
چک تضمین شده
چک تضمین شده برای معامله‌های کلان است و به درخواست مشتری، توسط بانک صادر می‌شود. اگر از بانک چک تضمین شده بگیرید، مبلغ آن همان موقع از حساب شما کم می‌شود و گیرنده چک می‌تواند با مراجعه به یکی از شعبه‌های بانک صادرکننده، چک را نقد کند.
چک تضمین شده در ۲ نوع صادر می‌شود: چک عادی و چک رمزدار. مبلغ چک عادی بلافاصله بعد از صدور از حساب شما کم می‌شود و گیرنده چک هم می‌تواند بعد از ۲۴ ساعت مبلغ چک را دریافت کند. اما واریز مبلغ چک رمزدار در لحظه صدور چک انجام می‌شود. یعنی اگر چک تضمین شده رمزدار به کسی بدهید، گیرنده چک می‌تواند در لحظه صدور چک، آن را نقد کند.
کاربردهای چک تضمین شده رمزدار
چک رمزدار یا چک تضمینی برای معامله‌هایی مثل خرید خانه و خرید ماشین استفاده می‌شود. اگر مبلغ معامله زیاد باشد، طرفین معامله به جای پول از چک تضمینی استفاده می‌کنند. نکته مهم اینکه چک تضمین شده نوعی چک عمومی است. یعنی هر شخصی که در بانک حساب دارد، می‌تواند با مراجعه به بانک، چک تضمین شده بگیرد.
مزیت‌های چک تضمین شده
با ارائه چک تضمینی لازم نیست نگران برگشت چک باشید، چون پول قبل از صدور چک از حساب شما کم می‌شود. در مقابل، اگر از کسی چک تضمین شده بگیرید، می‌توانید مطمئن باشید که مبلغ پول سریع به حسابتان واریز می‌شود. در این نوع چک احتمال تقلب و کلاه‌برداری کمتر است و کار به شکایت نمی‌کشد.
همچنین، چک تضمینی ویژگی‌های امنیتی زیادی دارد و کسی نمی‌تواند آن را جعل کند. در نهایت، یکی از مهم‌ترین مزیت‌های چک تضمین شده این است که امکان توقیف یا مسدود کردن آن وجود ندارد. یعنی اگر شخص صادرکننده چک فوت کند، باز هم چک قابل وصول است.
چک بین بانکی
چک بین بانکی یکی از معتبرترین انواع چک بانکی است و برای انجام معامله‌های سنگین استفاده می‌شود. اگر بخواهید مبلغ زیادی را از یک بانک به بانک دیگری انتقال دهید، باید از چک بین بانکی استفاده کنید. این چک امنیت زیادی دارد و احتمال سوءاستفاده یا دزدیدن آن وجود ندارد.
نکته مهم اینکه برای صادر کردن چک بین بانکی به دسته چک نیاز ندارید، بلکه باید به بانک مراجعه کنید و مراحل درخواست را انجام دهید. هنگام درخواست چک بین بانکی، باید شماره حساب و کد شعبه بانک گیرنده حساب را روی چک بنویسید.
در نهایت، بانک مبلغ چک را به حساب فرد گیرنده در بانک مقصد منتقل می‌کند. چک بین بانکی را می‌توانید برای خرید یا فروش خانه، خرید یا فروش وسایل نقلیه، پرداخت پول پیش خانه به حساب مالک و بازپرداخت بدهی سنگین استفاده کنید.
چک مسافرتی
معمولا مسافران خارج از کشور باید مبلغ زیادی پول با خودشان داشته باشند. در چنین شرایطی، می‌توانند از چک مسافرتی استفاده کنند. اگر برای تعطیلات یا پروژه‌های کاری به کشورهای خارجی می‌روید و نگران از دست دادن پول خودتان هستید، با خیال راحت چک مسافرتی بگیرید و در کشور مقصد و شعبه بانک صادرکننده، آن را نقد کنید.
نکته مثبت چک مسافرتی این است که تاریخ انقضا ندارد. یعنی برای نقد کردن آن لازم نیست در تاریخ و روز مشخصی به بانک بروید. به‌علاوه، امکان عوض کردن چک هم وجود دارد. یعنی اگر چک مسافرتی شما گم یا دزدیده شود، شخص دیگری نمی‌تواند آن را نقد کند. در نهایت، چک مسافرتی در سراسر جهان پذیرفته شده است و اعتبار دارد.
چک عمومی امنیبوس
چک عمومی یا چک عمومی آزاد مثل چک عادی است و پشت‌نویسی ندارد. این چک به کسانی داده می‌شود که دسته چک ندارند. یعنی اگر دارنده حساب قصد صدور چک داشته باشد و بخواهد مبلغ آن را از بانک دریافت کند، می‌تواند از بانک یک برگه چک عمومی آزاد یا چک عمومی امنیبوس بگیرد. این چک پشت‌نویسی ندارد و نمی‌توانید آن را به شخص دیگری منتقل کنید.
جمع‌بندی
برای دریافت دسته چک و ثبت چک صیادی در سامانه صیاد، بهتر است از انواع دسته چک و کاربردهای آن آگاه باشید. در این مقاله، انواع چک را به طور کامل توضیح دادیم. با استفاده از مطالب این مقاله می‌توانید برای درخواست چک مورد نظرتان به بانک مراجعه کرده یا از سامانه‌های مجازی بانک‌ها استفاده کنید.